ESP Nedir, Ne İşe Yarar? Araçta ESP Nasıl Çalışır?

Otomotiv sektöründe teknolojinin gelişmesi ile beraber sürücülerin sıklıkla yanıtlarını merak ettikleri sorulardan birisi de “ESP nedir?” sorusudur. Araçlarda ESP sistemi 2014 yılından itibaren zorunlu hale getirilmiştir ve ESP sistemi sayesinde binlerce çarpışma önlenmiştir.

ESP açılımı  “Electronic Stability Programme” terimidir. Bu sistem temel olarak araçtaki sensörleri ve direksiyon hareketliliğini karşılaştırarak aracın sürücünün istediği yönde gidip gitmediğini kontrol etmektedir. Aracın hareketlilik yönü ile direksiyonun hareketi uyuşmadığında aracı kontrolünün birkaç saniye içerisinde toparlanmasını sağlar. Bu sayede araç savrulmadan ve kontrol kaybı yaşanmadan normal şekilde ilerlemeye devam eder. Araç kiralama yapmadan önce aracın ESP sistemine sahip olup olmadığını kontrol etmeniz tavsiye edilir.

ESP ile ESC Nedir?

“ESP ne demek?” sorusu ile “ESC ne demek?” sorusu sıkça karıştırılmaktadır. Kısaca ESC olarak bilinen “Electronic Skid Control” aslında ESP’nin farklı bir adıdır. Hatta farklı markalar ESP için farklı isimler kullanırlar. Bu nedenle ESP nedir araba üreticisine göre değişiklik göstermektedir. Örneğin BMW “Dynamic Stability Control” teriminin kısaltmasını kullanır. Honda ise “ Vehicle Stability Assistant” anlamına gelen VSA kısaltmasını kullanır. Bir başka Alman devi olan Porsche ise “Porsche Stability Control” anlamına gelen PSM kısaltmasını tercih etmektedir. Kısacası araçta direkt olarak ESP kısaltmasının kullanıldığı bir sistemin bulunmaması, o araçta ESP sistemi olmadığı anlamına gelmemektedir.

Çekiş Kontrol ve ESP Aynı Şey mi?

Çekiş kontrol ile ESP birbirlerine çok karıştırılan iki sistemdir. Çekiş kontrol sistemi ESP tarafından yönetilir ancak farklı bir amaca hizmet eder. Çekiş kontrol sistemi aracın kaymasını ya da spin atmasını önlemez. Adından da anlaşılabileceği gibi aracın güç altındayken tekerleklerinin daha fazla çekiş gücü üretmesini sağlar. Çekiş kontrol sistemi motorun gücünü düşürerek ya da patinaj çeken tekeri frenleyip çekiş gücü olan tekerlerin dönüşüne izin vererek aracın hareket etmesini sağlar. Bu sayede mümkün olan en yüksek çekiş gücü elde edilir. Çekiş kontrol sistemi özellikle ıslak yollarda etkili olmaktadır. Araç kara saplandığında çıkarmak için çekiş kontrolü kapatmak gerekmektedir. Birçok araçta bu işlem ESP kapatılarak yapılmaktadır. Araçların önemli bir kısmında ESP butonu ile ESP sistemi değil çekiş kontrolü devre dışı bırakılmaktadır.

ESP Nasıl Çalışır?

“ESP sistemi nedir?” sorusunun yanıtı en temelinde “ESP bir güvenlik ağıdır.” şeklinde verilebilir. ESP sürekli olarak sürüşü takip eder. Küçük bir mikroişlemci saniyede 25 kez aracın farklı bölgelerine yerleştirilen sensörlerinden bilgi toplar. Bu bilgilerin arasında tekerleğin dönüş hızı ya da dönüş açısı gibi hayati veriler de bulunmaktadır. ESP bu veriler sayesinde aracın gidiş yönünün direksiyonun yönüyle uyumlu olup olmadığını kontrol eder.

Araç ve sürüş yönü uyumsuz olduğu durumlarda ESP sistemi otomatik ve bağımsız bir şekilde ters yönde gitmeye neden olan tekerlere fren yapar ve aracın kayma yönünün aksine hareket ederek kontrol altına alınmasını sağlar. Sistem aracın yönünü değiştirebilmek için motor torkunu da düşürmektedir. Tüm bunlar birkaç saniye içerisinde gerçekleştirilir ve araç ters yöne savrulmaktan kurtulur. Bu noktada “ESP ne işe yarar?” sorusunu kısaca bu şekilde cevaplamak mümkün olmaktadır.

ESP Işığı Ne Anlama Gelir?

“Araçta ESP nedir?” sorusunu sormak muhtemelen araçta ESP ışığını görene kadar pek akla gelmemektedir. ESP ışığı yanıp sönebilir ya da sabit bir şekilde yanabilmektedir. ESP, aktif edildiğinde ESP ışığı birkaç kez yanar söner ve sonrasında sönük olarak kalır. Işığın sürekli yanık kalması sistemin devre dışı olduğunu göstermektedir. Bazı araçlarda ESP off şeklinde görülür. Bu ışık genelde sürücülerde “ESP off ne demek?” sorusuna neden olur. ESP sisteminde problem meydana geldiğinde de ESP ışığı sürekli olarak yanar.