ESP Nedir, Ne İşe Yarar? Araçta ESP Nasıl Çalışır?

Otomotiv sektöründe teknolojinin gelişmesi ile beraber sürücülerin sıklıkla yanıtlarını merak ettikleri sorulardan birisi de “ESP nedir?” sorusudur. Araçlarda ESP sistemi 2014 yılından itibaren zorunlu hâle getirilmiştir ve ESP sistemi sayesinde binlerce çarpışma önlenmiştir.

ESP’nin açılımı “Electronic Stability Programme”  yani “Elektronik Stabilite Programı” terimidir. Bu sistem temel olarak araçtaki sensörleri ve direksiyon hareketliliğini karşılaştırarak aracın sürücünün istediği yönde gidip gitmediğini kontrol eder. Aracın hareketlilik yönü ile direksiyonun hareketi uyuşmadığında aracı kontrolünün birkaç saniye içerisinde toparlanmasını sağlar. Bu sayede araç savrulmadan ve kontrol kaybı yaşanmadan normal şekilde ilerlemeye devam eder.

Bu yazımızda “ESP nedir ne işe yarar?” başta olmak üzere “ESP nasıl çalışır?” ve ESP ışığı ne anlama gelir? gibi sıklıkla merak edilen soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.

ESP ile ESC Nedir?

“ESP ne demek?” sorusu ile “ESC ne demek?” sorusu sıkça karıştırılmaktadır. Kısaca ESC olarak bilinen “Electronic Stability Control” aslında ESP’nin farklı bir adıdır. Hatta farklı markalar ESP için farklı isimler kullanırlar. Bu nedenle “ESP nedir?” yanıtı araba üreticisine göre değişiklik göstermektedir. Örneğin BMW “Dynamic Stability Control” teriminin kısaltmasını kullanır. Honda ise “ Vehicle Stability Assistant” anlamına gelen VSA kısaltmasını kullanır. Bir başka Alman devi olan Porsche ise “Porsche Stability Control” anlamına gelen PSM kısaltmasını tercih etmektedir. Kısacası araçta direkt olarak ESP kısaltmasının kullanıldığı bir sistemin bulunmaması, o araçta ESP sistemi olmadığı anlamına gelmemektedir.

ESP Nasıl Çalışır?

ESP yani Elektronik Stabilite Programı bir güvenlik ağı olarak tasarlanmıştır ve aracın kaymasını önlemeyi mümkün kılan önemli bir sistemdir. Saniyede 25 kez sensörlerden veri toplayarak aracın yönünü ve tekerleklerin dönüş hızını sürekli olarak kontrol eder. Sensörlerden gelen bu veriler aracılığıyla ESP, araçta herhangi bir uyumsuzluk veya dengesizlik algılandığında, otomatik olarak fren yapar ve motor torkunu düşürerek aracı doğru yöne yönlendirmeye çalışır. Bu sayede, kayma ve savrulma gibi tehlikeli durumların önüne geçilmesi kolaylaşır.

ESP, ABS sistemi ve ASR (Antipatinaj Sistemi veya Çekiş Kontrol Sistemi) gibi diğer kritik güvenlik sistemleriyle entegre bir şekilde çalışabilir. ABS tekerleklerin kilitlenmesini önleyerek fren mesafesini optimize eder. ASR ise tekerleklerin patinaj yapmasını engelleyerek çekiş kontrolünü sağlar. ESP, bu sistemlerle birlikte çalıştığından sürüş sırasında elde edilen verileri sürekli analiz eder ve gerektiğinde devreye girerek aracın güvenliğini sağlar. Özellikle kaygan zeminlerde, ani manevralarda ve yüksek hızlarda ESP’nin önemi daha da belirgin hâle gelir.

Günümüz otomobillerinde, ESP’nin varlığı sürücülerin ve yolcuların güvenliği için hayati bir rol oynamaktadır. Araç üreticileri, ESP sistemlerini sürekli olarak geliştirerek daha güvenli ve stabil bir sürüş deneyimi sunmayı hedeflemektedir.

ESP Işığı Ne Anlama Gelir?

“Araçta ESP nedir?” sorusunu sormak muhtemelen araçta ESP ışığını görene kadar pek akla gelmemektedir. ESP ışığı yanıp sönebilir ya da sabit bir şekilde yanabilmektedir. ESP, aktif edildiğinde ESP ışığı birkaç kez yanar söner ve sonrasında sönük olarak kalır.

Işığın sürekli yanık kalması sistemin devre dışı olduğunu göstermektedir. Bazı araçlarda ESP off şeklinde görülür. Bu ışık genelde sürücülerde “ESP off ne demek?” sorusuna neden olur. ESP sisteminde problem meydana geldiğinde de ESP ışığı sürekli olarak yanar. Diğer bir deyişle “ESP işareti nedir?” bir sorunun varlığı neticesinde gündeme gelir.

ESP ASR Arızası Nedir?

ESP arızaları aracın sürüş dinamiklerini ve hâliyle güvenliği ciddi şekilde etkileyebilen arızalardır. Aracın stabilitesinden ve yol tutuşunun devamlılığından sorumlu bu sistemler birlikte çalışır. ESP aracın kaymasını ve savrulmasını önler. Sensörlerdeki arızalar, kablolarda temassızlıklar, hidroliklerde sorun olması, kontrol ünitelerindeki arızalar veya fren sistemi problemleri ESP ASR arızası nedir? sorusuna yanıt olarak sunulabilir.

ESP ASR arızası ortaya çıktığında aracın servise götürülmesi gerekir. Sorunun kaynağı tespit edildiğinde neden doğrultusunda harekete geçilir. Bu arızanın ihmal edilmesi aracın yol tutuşunu da stabilitesini de belirgin ölçüde etkileyecektir.

ESP’de Arıza Çıkarsa Ne Yapılmalıdır?

Güvenli bir sürüş deneyiminin sürekliliği için “ESP arızası nedir?” sorusunun yanıtları önem kazanır. ESP arızası az önce de belirtildiği gibi otomobilin stabilitesinin bozulduğuna işaret eder. Bu arıza ortaya çıktığında aracın servise götürülmesi gerekir.

• ESP uyarı ışığı yandığı zaman ciddiye alınmalıdır.
• Dikkatli bir sürüş gerektiren bu durum ani manevralardan kaçınılmasını gerektirir.
• Araçta meydana gelen basit bir hata da bu arıza ışığının yanmasına neden olabileceğinden aracın yeniden başlatılması gerekebilir. Araç yeniden başlatıldığında arıza sinyali kaybolmuyorsa araç servise götürülmelidir.